Thanh trùng là gì? Tiệt trùng là gì? Phân biệt thanh trùng và tiệt trùng

Tiệt trùng và thanh trùng là những thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong ngành thực phẩm đặc biệt là sữa. Bài viết này sẽ giúp bạn đọc có thể nắm được thanh trùng và tiệt trùng là gì? Các phương pháp thanh trùng và các thiết bị thanh trùng khác nhau được sử dụng trong sản xuất.

Tiệt trùng là gì?

Tiệt trùng là quá trình giúp tiêu diệt mọi vi sinh vật kể cả nha bào đồng thời có thể bất hoạt virus hoặc loại bỏ nó hoàn toàn ra khỏi vật cần được tiệt trùng.

Trong y học, hầu hết tất cả các vật liệu được đưa vào cơ thể người bệnh đều cần được tiệt trùng ví dụ như: bơm tiêm, thuốc tiêm, chỉ khâu,… để đảm bảo an toàn cho người bệnh tránh bị nhiễm trùng không đáng có.

Các phương pháp được dùng để tiệt trùng

Dưới đây là một số phương pháp tiệt trùng được áp dụng phổ biến hiện nay

• Tiệt trùng bằng hơi nóng ẩm: Đây là phương pháp giúp tiêu diệt các vi sinh vật bằng hơi nước căng và bão hoà ở nhiệt độ từ 100^oC – 120^oC. Đối những vật bị nhiễm vi sinh vật để đạt được điều kiện tiệt trùng chúng ta cần phải duy trì nhiệt độ ở mức cao khoảng 120^oC.
• Tiệt trùng bằng tia gama: Tiệt trùng bằng tia gama là cách dung các bức xạ ion hoá giàu năng lượng để giúp tiêu diệt các loại vi sinh vật bám trên các vật dụng cần tiệt trùng
• Lọc vô trùng: Phương pháp được thực hiện bằng cách đưa các dung dịch không chịu nhiệt  qua màng lọc vô trùng trong máy và nó sẽ giữ lại các vi khuẩn và vi sinh vật.
• Tiệt trùng bằng phương pháp khí: Sử dụng các chất khí dễ cháy hoặc dễ bay hơi như etylene oxide trộn với các loại khí trơ để giảm bớt độc tính. Tuy nhiên quá trình này khó kiểm soát và đòi hỏi nhân viên chuyên nghiệp có tay nghề cao giám sát. Hơn nữa hiệu quả của phương pháp tiệt trùng này còn phụ thuộc vào nồng độ không khí, độ ẩm, thời gian tiếp xúc và nhiệt dộ của chất sản phẩm và mỗi loại sản phẩm đòi hỏi điều kiện khử trung khác nhau.

Những sản phẩm cần tiệt trùng trong thực tế

• Các sản phẩm trong y học ví dụ: dụng cụ y tế, vật tư y tế,… cần được tiệt trùng trước khi đưa các vật liệu này vào cơ thể người để đảm bảo an toàn cho bệnh nhân.
• Một số loại dầu, thuốc bột, thuỷ tinh hoặc một số thuốc
• Các sản phẩm thực phẩm có thời gian sử dụng lâu dài: mứt dạng xay nhuyễn, các loại đồ hộp (thịt hộp, cá hôp, rau quả đóng hộp,…)

Thanh trùng là gì?

Một quá trình khác cũng có thể dùng để loại bỏ vi sinh vật trong sản phẩm là thanh trùng. Đây là quá trình khử trùng bằng cách sử dụng phương pháp gia nhiệt ở nhiệt độ 60-90 độ C, qua đó giúp làm giảm lượng mầm bệnh hoặc khiến các loại ci sinh vật có hại như vi khuẩn, virus, nấm men, nấm mốc không còn khả năng gây hại. Quá trình này thường áp dụng trong công nghiệp sản xuất sữa tươi. Tổng thời gian cho quá trình này khoảng 30 giây.

Những phương pháp thanh trùng phổ biến?

• Thanh trùng bằng nhiệt (Thermal Heating):

Phương pháp này sử dụng nguồn nhiệt được cung cấp là hơi nước để tiêu diệt vi sinh vật. Phương pháp này co thể tiêu diệt được nhá nhiều chủng vi khuẩn. Tuy nhiên những chủng vi khuẩn chịu nhiệt vẫn có thể sống sót khi sử dụng phương pháp này.

• Thanh trùng bằng áp suất cao (High Presure):

Quá trình này làm biến đổi tính chất của protein và enzym, phá huỷ cấu trúc tế bào. Màng tế bào và bảo từ, đồng thời cũng làm thay đổi tính thấm của màng tế bào.

• Thanh trùng bằng sóng siêu âm:

Dưới tác dụng của sóng siêu âm. Môi chất lỏng truyền âm bị đẩy, ép và tạo ra chân không liên tục, tạo ra nhiều khoảng trống. Lúc này, các chất hòa tan và hơi từ chất lỏng lập tức lao vào không gian này. Gây ra tác dụng cơ học làm chết vi sinh vật trong môi trường. Mặt khác, trong quá trình này, một phần khí hòa tan bị ion hóa. Để tạo ra hydro peroxit (H₂O₂). Và oxy nitơ (NO) là những chất độc đối với vi sinh vật.

• Thanh trùng bằng tia ion hoá, tia điện ly (Irradiation, UI):

Sử dụng các tia hồng ngoại và tử ngoại ví dụ như tia X, tia gama để thanh trùng. Bản chất của những tia này là khả năng đâm xuyên cao. Tia hồng ngoại làm nóng sản phẩm để diệt vi sinh vật. Tia tử ngoại có khả năng sát trùng, làm đông tụ protid. Phá huỷ hệ thống men của vi sinh vật.

• Thanh trùng bằng trường điện từ (Pulsed Electric Field):

Sử dụng các trường xung điện (thường được áp dụng cho các loại thực phẩm lỏng. Thời gian xử lý rất nhanh từ micro giây đến vài mili giây) để tiêu diệt các vi sinh vật.

• Thanh trùng màng lọc (Filter):

Quá trình thanh trùng này là sử dụng màng lọc. Thường là các bản xốp sứ, có các lỗ đủ nhỏ để chỉ cho sản phẩm đi qua chỉ giữ lại vi sinh vật. Sau khi sản phẩm được lọc thanh trùng. Cần được chứa trong các bào bì đã được sát trùng và khép kín ngay. Tất cả các quá trình này đều diễn ra trong môi trường vi sinh.

• Những sản phẩm cần thanh trùng trong thực tế:

Trong thực tế có rất nhiều loại mặt hàng cần được thanh trùng. Đặc biệt là trong ngành công nghiệp sản xuất thực phẩm, nước uống, thanh trùng bia rượu, giải khát.

Sự khác nhau giữa thanh trùng và tiệt trùng là gì?

• Giống nhau: Đây là hai quá trình đều giúp loại bỏ. Hoặc giảm bớt vi sinh vật ra khỏi các sản phẩm
• Khác nhau: Mặc dù cả hai quy trình này đều thực hiện cùng chức năng nhưng bản chất chúng rất khác nhau.

Thanh trùng có thể được phân thành hai loại chính

Thanh trùng bằng gia nhiệt gián tiếp: 

Phương pháp gia nhiệt gián tiếp có hiệu quả hơn. Do nguồn nóng hoặc lạnh không tiếp xúc trực tiếp với sản phẩm. Vì vậy chất lượng sản phẩm được đảm bảo. Ngoài ra, trong một hệ thống tuần hoàn kín. Việc gia nhiệt gián tiếp sẽ tiết kiệm được năng lượng. Trong quá trình tuần hoàn sản phẩm giữa hai quy trình làm nóng và làm lạnh. Do đó sẽ tiết kiệm được năng lượng và chi phí sản xuất.

• Steam infusion (truyền hơi)
• Steam injection (phun hơi)

Thanh trùng bằng gia nhiệt trực tiếp:

Đối với hệ thống sử dụng cách gia nhiệt trực tiếp. Có ưu điểm sản phẩm được giữ nhiệt độ cao trong khoảng thời gian ngắn. Giảm tác hại do nhiệt trên sản phẩm nhạy cảm như Sữa. Trong cách trực tiếp sẽ có 2 nhóm. Nhóm tiêm trực tiếp hơi nóng vào sản phẩm dưới áp lực lớn và làm lạnh. Nhóm này chỉ phù hợp với một số sản phẩm đặc biệt. Vì chất lỏng phải tiếp xúc trực tiếp với các vòi phun nóng dễ xảy ra tình trạng quá nhiệt. Nhóm thứ hai hơi nóng được bơm vào dưới áp lực tương đối thấp bằng ống hút và buồng hơi. (Phù hợp với các chất lỏng có độ nhớt cao).

• Thanh trùng dạng ống
• Thanh trùng dạng tấm

Đơn vị uy tín cung cấp hệ thống thanh trùng

Công Ty CP Kỹ Thuật Công Nghệ DTP là đơn vị phân phối các sản phẩm như. Hệ thống thanh trùng, thiết bị trao đổi nhiệt, bơm hoá chất, kim loại titan , các mặt hàng gia công khác giá cạnh tranh trên thị trường. Với phương châm “Đồng hành cùng sự phát triển của bạn”. Chúng tôi mang lại cho khách hàng giá trị tốt nhất. Không những về thiết bị mà còn các dịch vụ đi kèm. Chúng tôi cam kết:

• Sản phẩm chính hãng, nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
• Hỗ trợ giao hàng nhanh chóng trên toàn quốc.
• Tư vấn tận tình, cụ thể.
• Giá cả hợp lí và bảo hành.
• Mẫu mã, chủng loại đa dạng, có sẵn tại kho.

Khách hàng có nhu cầu vui lòng liên hệ chúng tôi Hotline: 0938266100  hoặc Email: info@dtptech.vn  để được tư vấn chi tiết và áp dụng mức giá tốt nhất, Thân ái!!